Bugün, 29 Mart 2024 Cuma

30 Ağustos Zafer Bayramı ve Önemi

30 Ağustos Zafer Bayramı ve Önemi

Herkesin dört gözle beklenen 30 Ağustos Zafer Bayramı bugün.

Türkiye´nin dört bir yanında 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamaları başladı. Mustafa Kemal Atatürk, bugün 92´nci yıldönümünü kutladığımız 30 Ağustos 1922´deki Büyük Zafer´i, 1924 Dumlupınar konuşmasında şöyle anlatıyordu.

?Ulusal tarihimiz çok büyük, parlak zaferlerle doludur. Ama Türk Ulusu´nun burada kazandığı zafer kadar kesin sonuçlu, yalnız bizim tarihimize değil, dünya tarihine yeni bir akım vermekte kesin etkili bir meydan savaşı hatırlamıyorum.

Türk Devleti´nin, genç Türkiye Cumhuriyeti´nin temeli burada sağlamlaştırıldı, ölümsüz yaşayışı burada taçlandırıldı. Bu alanda akan Türk kanları, göklerde uçuşan şehit ruhları, devletimizin, cumhuriyetimizin ölümsüz koruyucularıdır.?

30 Ağustos Zafer Bayramı Nedir?

Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922´de Dumlupınar´da Mustafa Kemal´in başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz´u anmak için Türkiye Cumhuriyeti ve KuzeyKıbrıs Türk Cumhuriyeti´nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan ulusal bayramıdır.

Atatürk´ün başkomutanlığında yapıldığı için Başkomutanlık Meydan Muharebesi adıyla da bilinen Büyük Taarruz´un başarıyla sonuçlanmasından sonra Yunan Orduları İzmir´e kadar takip edilmiş; 9 Eylül 1922´de İzmir´in kurtarılmasıyla Türk toprakları Yunan işgalinden kurtulmuştur. İşgal birliklerinin ülke sınırlarını terk etmesi daha sonra gerçekleşse de, 30 Ağustos sembolik olarak ülke topraklarının geri alındığı günü temsil eder. İlk kez 1924 yılında Afyon´da Başkumandan Zaferi adıyla kutlanan 30 Ağustos günü, Türkiye´de 1926´dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır.

Geçmişe Bakalım

Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun işgalci güçlere son ve kesin darbeyi vurmasını sağlamak ve Anadolu´dan atmak için düşünülüp planlanan gizli bir harekât idi. Türkiye Büyük Millet Meclisi´nin 20 Temmuz 1922´deki oturumunda kendisine dördüncü kez olmak üzere Başkomutanlık yetkisi verilen Mustafa Kemal Paşa taarruz kararını haziran ayında almış ve hazırlıkları gizli olarak yürütmüştü. Büyük Taarruz Ağustos´un 26´sını 27´sine bağlayan gece Afyon´da başlamış, Aslıhan civarında kuşatılan düşman birliklerinin Mustafa Kemal Paşa´nın bizzat idare ettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi´nde imha edilmesi ile Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştı.

30 Ağustos günü, ilk kez 1924´te Dumlupınar´da Çal Köyü yakınlarında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal´in katıldığı bir törenle Başkumandan Zaferi adıyla kutlanmıştır. Zaferi kutlamak için iki yıl beklemenin en önemli nedeni 1923 yılının yeni Türkiye açısından hem ulusal hem de uluslararası alanda yoğunluğun had safhada olmasıydı.

Çal Köyü´nde gerçekleşen ilk törende Mustafa Kemal, milli ruhun canlı tutulmasının önemini vurgulamış ve Meçhul Asker Abidesi´nin temelini eşi Latife Hanım ile beraber atmıştır.

Başkumandan Zaferi 1926´dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır. 1 Nisan 1926´da kabul edilen Zafer Bayramı Kanunu´nda 30 Ağustos Başkumandan Muharebesi gününün Cumhuriyet ordu ve donanmasının Zafer Bayramı olduğu, her yıl dönümünde bu bayram gününün kara, deniz ve hava kuvvetleri tarafından kutlanacağı belirtilir. Aynı yıl, dönemin Savunma Bakanı Recep Peker´in yayınladığı bir genelge ile bayram törenlerinde neler yapılacağı detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Ancak 1930´ların ortalarına kadar ilk tören gibi üst düzeyde gerçekleşen Büyük Zafer kutlaması veya anma töreni yapılmamıştır. Hava Kuvvetlerinin ülke savunmasında önemli bir yeri olması nedeniyle, Tayyare Cemiyeti de 30 Ağustos tarihini "Tayyare Bayramı" olarak adlandırmıştır.

Zafer Bayramı için özellikle 1960´lardan itibaren daha kapsamlı ve katılımlı bir şekilde kutlamalar yapılmaya başlanmıştır. 30 Ağustos, Türkiye´de askeri okulların mezuniyet törenlerini yaptıkları gün olmuştur; ayrıca tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri bu tarihte geçerli olmaktadır. Zafer Bayramı uzun yıllarGenelkurmay Başkanı´nın tebrikleri kabul ettiği bir bayram olarak kutlanmış; bu durum Cumhurbaşkanı Abdullah Gül´ün Başkomutan sıfatıyla kutlamalara ev sahipliği yaptığı 2011 yılından itibaren değişmiştir.