Fındığın en önemli zararlısı olan Kahverengi Kokarcanın mücadelesi Ülkemiz, Bölgemiz ve Türkiye fındık üretiminde 2. Sırada yer alan İlimiz ekonomisi açısından önem arz etmektedir.
Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam konu İle İlgili yaptığı açıklamada; Ülkemiz tarım ekonomisine ve İlimizde başta fındık olmak üzere ekonomik anlamda üretimi yapılan diğer ürünlere etkisini yok etmek ve kahverengi kokarca tahribatının önüne geçebilmek için üreticilerimizin bahçelerini sık aralıklarla kontrol etmeleri, mücadele eşiğine ulaşılan bahçelerde, gerekli koruyucu önlemleri alarak tavsiyesi bulunan ruhsatlı Bitki Koruma Ürünleri ile zamanında mücadele yapmaları gerektiğini önemle belirtti. Ayrıntılı bilgiye sahip olmak için İl/ve İlçe Müdürlüklerine başvurmalarının Kahverengi Kokarca Mücadelesinin başarıya ulaşmasında önemli olduğunu belirtti.
Kahverengi Kokarca, tarımsal üretimde önemli ölçüde kayıplara neden olan tahripkâr, istilacı ve polifag bir zararlıdır. Başta fındık olmak üzere elma, armut, turunçgiller, kivi, şeftali, erik, ceviz, Trabzon hurması, mısır, fasulye, domates, biber, patlıcan, incir, çeltik, soya fasulyesi gibi ekonomik değeri olan birçok ürün için verim ve kalite kaybı oluşturmaktadır.
Kahverengi kokarcanın erginleri 12-17 mm boyunda, üstten genel görünüşü kahverengimsi-gri tonlarda benekli ve alacalıdır. Antenlerin 4. ve 5. segmentinin birleştiği uç noktalarda ve 4. segmentin diğer ucunda karakteristik açık renkli bantlar bulunur. Yumurtaları soluk beyaz renkli, yaklaşık 1.3 mm çapında ve 1.6 mm yüksekliğindedir. Yumurtalarını genellikle 28'lik kümeler halinde yaprakların altına bırakır. Yumurtadan çıkan birinci dönem nimfler parlak siyah ve kırmızımsı-turuncu renktedir.
Zararlı, kışı ergin halde çoğunlukla ev, depo gibi kapalı mekânların korunaklı kısımlarında geçirmektedir. Kışlayan erginler, ortalama sıcaklık 17oC'ye ulaştığında kışladığı yerlerden çıkarak 2-3 hafta beslendikten sonra çiftleşip yumurta bırakmaya başlar. İlk dönem nimfler yumurta paketi etrafında toplu halde kümelenir, ikinci nimf döneminden itibaren dağılır. 5 nimf dönemi geçirdikten sonra ergin olur. Dağılan nimf ve erginler konukçularının yeşil aksam ve meyvelerinde beslenmeye başlar. Beslenmeye mayıs, haziran, temmuz, ağustos ve eylül aylarında devam eder.
Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yılda 1-2 döl verir. Kahverengi kokarca polifag bir zararlı olup, erginleri ve nimfleri birçok meyve ve sebzede emgi yaparak zarar oluşturur. Beslendiği meyve ve yaprak yüzeylerinde başlangıçta küçük nekrotik alanlar meydana gelir. Esas zararı meyvelerin olgunlaşması sırasında görülür. Özellikle elma, armut, şeftali ve nektarinde yaptığı zarar sonucunda meyvelerde içe doğru genişleyen zedelenmeler ve çürükler meydana getirmektedir. Zararlı, domates, biber, mısır ve soya fasulyesinde de benzer şekilde zarar meydana getirerek ürün kaybına neden olur. Bakla ve fasulye gibi bitkilerde tohum yüzeyinde süngerimsi, doğal rengini kaybetmiş, çökük alanlar oluşturur. Ayrıca mısır ve soya gibi bitkilerde beslenmesi sonucu tohum oluşumunu engeller. Fındıkta ise çotanaklarda çürümelere, boş ve şekilsiz meyve oluşumuna, lekeli iç zararına neden olarak verim ve kalite kaybına sebep olur. Ayrıca, beslendiği noktalarda doku ve renk değişimine yol açar ve ürünlerin pazar değerini düşürür. Zararlı, konukçularında olgunlaşma öncesinde de beslenebildiği için meyveler geliştikçe zarar gören kısımlar hasada yakın daha belirgin hale gelir.
Kahverengi Kokarca mücadelesi, Entegre Mücadele prensipleri doğrultusunda yapılmalıdır. Kışlamış erginler, iklime bağlı olarak nisan-mayıs ayından itibaren çıkmaya başlar ve 2-3 hafta beslenir. Fındık için fındığın iç doldurma dönemi öncesinde ilk erginler görüldüğünde, zararlıya karşı 1. ilaçlama yapılır. Yumurtadan çıkan 1. dönem nimflerin görülmesiyle birlikte fındığın iç doldurma döneminde 2. ilaçlama, yeni nesil erginlere karşı da fındığın olgunlaşma döneminde 3. ilaçlama önerilir.
Kışlamış erginlerin varlığı ve yoğunluğu, bahçenin büyüklüğüne göre belirlenen sayıda örnekleme yapılarak tespit edilir.
Örnekleme yapılan ocakların yarısı bahçe kenarına yakın alanlardan, yarısı da bahçenin iç kısmındaki ocaklardan seçilmelidir. Örneklemeler;
* 1-10 da bahçelerde 10 ocak,
* 10-20 da bahçelerde 20 ocak,
* 30 dekardan büyük bahçelerde 30 ocak üzerinden yapılmalıdır.
Ağaçlar, 3x4 m 'lik beyaz bir çarşafa silkelenir, örneklemede tespit edilen ergin sayısı ocak başına 1 veya daha fazla olduğunda ilaçla-ma yapılmalıdır.” şeklinde açıklamada bulundu.
