Bugün, 2 Mayıs 2024 Perşembe

Ahmet SEZGİN


İSTİKLÂL MARŞIMIZIN ANLAMI


İstiklâl Marşı´mızı derin kültürlü, milletinin ızdıraplarıyla beraber ortak değerlerini de samimi olarak yaşayan, ?Çanakkale Şehitleri? destanını yazmış, büyük bir İslam şairi ve âbide bir şahsiyet yazabilirdi. İşte bu şahsiyet; vatan, millet ve İslam şairi Mehmet Âkif Ersoy idi. İstiklal Marşı, 12 Mart 1921´de I.TBMM tarafından büyük bir ekseriyet ve heyecanla ?milli marş? olarak kabul edilmiş, üç defa okunup ayakta dinlenmiştir.


İstiklal Marşı´nı yazma karşılığında verilecek 500 liralık büyük mükâfatı (bugünkü para ile milyarları) almayan Mehmet Akif, bu parayı fakir kadın ve çocuklara iş öğretmek maksadıyla kurulan ?Dar-ül-Mesâi? adlı teşekküle bağışlamıştı.

M.Âkif, o sırada Burdur milletvekili olmasına rağmen büyük mâli sıkıntı içindeydi ve giyecek bir paltosu bile yoktu.


Şair, ?korkma? diye seslendiği, özelde Türk ordusu, genelde Türk milletidir. O günlerde memleket işgal altında ve millet kan ağlıyordu. O ıstırap yıllarında güneş batarken bu endişeyi duyan millete karşı Âkif´in ümitvar yüreğinden yükselen erkek sesi, umutları yeşerterek endişeleri yok etmiştir. Burada ayrıca, hicret esnasında korkan Hz. Ebu Bekir´e karşı ?Korkma! Allah bizimle beraberdir? diyen Peygamberimiz (S.A.V)´in sözüne telmih (hatırlatma) vardır.


Şair, ilk kıtada bayrağımızın sembolü olarak kullandığı ?sancak? kelimesini şehitlerimizin kanının rengi olan ?al? ile tavsif etmiştir. M. Akif´e göre, tevhidin ve istiklalimizin sembolü olan ve şafak denizinde yüzen al sancak; yurdumuzun üstünde tüten en son ocak sönmeden, en son Müslüman evi ve ferdi yok olmadan sönmeyecektir.


Bayrağımızı karanlıkları aydınlatan ?yıldız?a benzeten şair, ikinci kıtada ise ?hilâl? mecazıyla ona seslenmiştir. Prof. Dr. Emin Işık´ın ifade ettiği gibi: ?Hilâl, gökyüzündeki hilâl şeklinden dolayı değil, yazılışındaki harflerden dolayı kutsal bir anlam taşır. Çünkü hilâl kelimesi, Allah isminin harfleriyle yazılır. Her iki ismin ebced hesabıyla sayısal değeri de eşittir? Hilâlin kucağındaki yıldız ise doğrudan doğruya Muhammed imlâsının şeklinden alınmıştır. Çünkü sülüs yazısıyla Muhammed yazılınca ortaya beş köşeli bir yıldız çıkar? İslâm´ın beş şartının da böyle ifade edilmiş olduğu unutulmamalıdır.?


İstiklâl Marşı´mızdaki ?Çatma, kurban olayım, çehreni, ey nazlı hilâl!/ Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? ifadesinde şair, bayrağın şahsında aynı zamanda Allah´a seslenmektedir. Allah´ın ?celâl? ismini de zikreden Âkif, Allah´ın bu millete artık ?rahmet? ve ?merhamet? ile muamele etmesini dilemektedir.


Bestelenmiş iki kıtanın sonunda terennüm edilen ?Hakkıdır Hakk´a tapan milletimin istiklâl!? mısrası, en önemli mısra (ana fikir) olduğu için şiirin sonunda da tekrarlanmıştır. ?Hakk? kelimesi tevriyelidir. Birinci anlamı ?Allah?, ikinci anlamı ?hukuk ve adalet?tir. Bu mısrada ?istiklâl?in, Allah´a ve adalete bağlı milletin hakkı olduğu hakikati veciz bir şekilde dile getirilmektedir.


Vatan; tarih, din ve milletin kaynaştığı; şehitlerin kanlarıyla değerli ve aziz kılınan yerdir. İstiklâl Marşı´mıza asıl ruhunu veren de ?istiklal, bayrak, millet, din, Hakk, ezan, şehadet, hilâl, vatan, hürriyet? gibi kavramlardır. Bize düşen vazife, İstiklâl Marşı´nı sadece okuyup ezberlemek değil; ?milli mutabakat metnimiz?in mânâ ve ruhunu anlayıp hissetmek ve yaşatmaktır.


İstiklal ve İslam Şairi Mehmet Akif´in duasıyla bitirelim yazımızı:
?Allah, bir daha bu millete bir İstiklâl Marşı yazdırmasın!?