Bugün, 19 Nisan 2024 Cuma

Seyfi GÜNAÇTI


Abdest

Abdest


Âb dest; el suyu. Farsça'daki anlamı bu. Bulmaca meraklıları bilir, “eski dilde su” sorusu ile karşımıza çıkar. “Tamam, buldum” diyerek hemen yazmayasınız, bir harfinin daha çıkmasını bekleyesiniz. Çünkü Arapçada da su kelimesi iki harflidir; ma. 
Abdest, Müslümanlar için 'el suyu'ndan daha fazlasıdır. Namazın 'olmazsa olmaz' şartlarından biridir ve hükmü farzdır. Namazın şartlarını sayarken iki kısma ayırırız:
a)Namazın dışındaki şartları
b)Namazın içindeki şartları
Namazın dışındaki şartlarından ilki olan 'Hadesten Taharet', abdest almaktır. Gerekli hallerde de gusül abdesti almak bu madde kapsamındadır. 
“Namaz için temiz bir yer bulursun. Kıbleye dönersin. Tekbir alıp ellerini bağlar, duaları okur ve diğer şartlarını yerine getirerek namazını kılarsın. Öyle ise abdestin namazla ne ilgisi var?” diye düşünenler çıkabilir.
Çok ilgisi vardır. 
İslâm dini temizliğe büyük önem vermiştir. Abdest de temizliğin ilk aşamasıdır. Namaz için temizliğin ikinci aşaması da vücudun (elbisenin) ve namaz kılınacak yerin temiz olmasıdır.
Koronanın ilk çıktığı aylarda hangi resmi kuruma telefon açsam önce şu öğütle karşılaşıyordum; 
“Temizliğe dikkat ediniz. Ellerinizi en az yirmi saniye süre ile sabunlu su ile yıkayınız.”
Bu uyarıyı sıkça duymaya başlayınca aklıma abdest geldi. “Şu korona bazılarına abdesti hatırlatıyor galiba” dedim. 
İnsanlar ne zaman ellerini yıkar?
Çalışırken elleri kirlendiğinde, tuttuğu şeylerden eline şey yapıştığında yahut yemek sırasında eline bir şeyler bulaştığında… Bazıları bu durumda dahi elini yıkamaktan eriniyor, ıslak mendille silmeyi tercih ediyor. Lâkin korona ıslak mendille temizlenmeyi yeterli görmedi; “elini sabunlu su ile yıkayacaksın” dedi. Üstelik süre şartı da getirdi;
“En az yirmi saniye.”
Müslüman'a gelince, o zaten günde en az on bir kere yıkıyor ellerini. 
Sayı için şaşırdınız mı? “Bu 'on bir' de nereden çıktı” mı dediniz?
Günde kaç vakit namaz var? 
Beş vakit.
Namazlardan önce abdest almak şart olduğuna göre Müslüman günde beş kere ellerlini yıkıyor. Yemeklerden önce ellerini, yemekten sonra da elleri ve ağzı yıkamak sünnet olduğuna göre, etti mi sana onbir. 
Abdestin nasıl ortaya çıktığına dair bir rivayet var.
Hz. Adem ile Havva yasak meyveyi yiyip Cennet'ten dünyaya gönderilince pişman olur ve Allah'a yalvarırlar. Allah(CC) onları Cebel-i Rahme'de buluşturur. Onlar da şükür için, “Ya Rabbi! Sana nasıl tövbe edelim, bize öğret” derler. Allahu Tealâ şöyle der:
“Ey Adem! Harama yürüdüğün ayaklarını topuklarınla beraber yıka. Yasak meyveye uzanan elini dirseklerine kadar yıka. Harama baktığın yüzünü ve gözünü, yediğin ağzını ve kokladığın burnunu yıka.”
Abdest, Âdem'in tövbesidir. Kıyamet günü elimiz ayağımız aleyhimize şahitlik etmesin diye Allah kullarına abdest nimetini vermiştir. Abdest alarak hem temizlenmiş olur hem de bu organlarımızla işlediğimiz küçük günahlarımız affolur.
Bu bir rivayettir. Doğruluğu konusunda kesin delil yoktur. Bununla birlikte abdest alarak hem dini bir şartı yerine getirmiş oluruz hem de bazı küçük günahlarımızdan arındığımızı düşünürüz. 
Bazıları abdestli oldukları halde namaz vakti gelince niçin tekrar abdest almayı tercih ederler?
Çünkü bunu “Nurun alâ nur” olarak kabul ederler.