ÇOCUKLARDA MAHREMİYET ÖNEMİ

Gü­nü­müz­de çok sık rast­la­nı­lan ço­cuk­lar­da cin­sel taciz va­ka­la­rı kar­şı­sın­da kuş­ku­suz ki tüm anne ba­ba­lar ne ya­pa­cak­la­rı ko­nu­sun­da ciddi bir korku duy­ma­ya baş­la­dı­.

Psi­ko­log-Aile Da­nış­ma­nı Cansu Şahin bu ko­nu­da sorularımızı cevapladı.

Şahin: ?Ça­ğı­mı­zın ço­cuk­la­rı­nın hemen her ko­nu­da bil­gi­ye eri­şim­le­ri­nin ko­lay­lı­ğı gerek cin­sel­lik ge­rek­se diğer ko­nu­lar­da çoğu zaman doğru ol­ma­yan her türlü bil­gi­yi edin­me­le­ri­ne yol açı­yor.

Bu da ha­ya­ti ko­nu­la­rı yan­lış yo­rum­la­ma­la­rı­na, bazı şey­le­ri nor­mal­leş­tir­me­le­ri­ne ve do­la­yı­sıy­la da sa­vun­ma­sız kal­ma­la­rı­na se­be­bi­yet ve­re­bi­li­yor. An­ne-ba­ba­nın yar­gı­la­yı­cı tu­tu­mu, ço­cuk­la­rı­nı etkin din­le­me­yiş­le­ri, ço­cu­ğun ruh­sal dün­ya­sın­da­ki de­ği­şim­le­re doğru za­man­da dik­kat et­me­yiş­le­ri ne yazık ki ço­cuk­la­rı dı­şa­rı­dan ge­lecek za­rar­la­ra açık bı­rak­tı­ğı gibi, maruz kal­dık­la­rı za­rar­lar son­ra­sın­da da aile­le­ri­ne an­lat­mak ye­ri­ne daha fazla içe ka­pan­ma­la­rı­na ve do­la­yı­sıy­la trav­ma­la­rı­nın daha ağır ol­ma­sı­na yol açı­yor. Aile­den mah­re­mi­yet eği­ti­mi al­ma­yan çocuk kötü ni­yet­li ki­şi­le­rin amaç­la­rı­nın ne ol­du­ğu­nu kav­ra­ya­ma­ya bi­li­yor veya kav­ra­dı­ğın­da zaten çok­tan trav­ma­tik bir ya­şan­tı de­ne­yim­le­miş olu­yor. İşte tam da bu nok­ta­da lüt­fen ço­cu­ğu­nu­za cin­sel­lik ve mah­re­mi­yet gibi ko­nu­lar­da ilk eği­ti­mi ve bil­gi­yi veren siz ebe­veyn­ler olun.?dedi.

Mah­re­mi­yet eği­ti­mi nedir?
Mah­re­mi­yet eği­ti­mi cin­sel eği­tim­den daha kap­sam­lı bir kav­ram­dır. Top­lu­mu­muz­da çoğu an­ne-ba­ba ço­cu­ğu­nun cin­sel­lik­le il­gi­li so­ru­lar sor­ma­sın­dan biraz ra­hat­sız­lık, biraz da utanç duy­du­ğu için bu tür ko­nu­la­rı ge­nel­lik­le ge­çiş­tir­mek­te veya bazen ger­çek­lik dışı açık­la­ma­lar­la ço­cu­ğun ka­fa­sı­nı daha fazla ka­rış­tı­ra­bil­mek­te­dir. Oysa bir ço­cu­ğun duy­gu­sal ve ki­şi­lik ge­li­şi­mi­ni sağ­lık­lı bir şe­kil­de ta­mam­la­ya­bil­me­si için kendi cin­sel­li­ği­ni ta­nı­ma­sı ve cin­sel­lik­le il­gi­li ya­şa­ya­ca­ğı fi­zik­sel ve duy­gu­sal fark­lı­lık­la­rı bil­me­si ge­re­kir. Bu­nun­la bir­lik­te mah­re­mi­yet eği­ti­miy­le; ken­di­si­nin ve diğer in­san­la­rın özel ala­nı­nın far­kı­na varır, kendi özel ala­nı­nı da ko­ru­ma­yı öğ­re­nir.

Mah­re­mi­yet eği­ti­mi kim­ler ta­ra­fın­dan ve­ril­me­li­dir?
Mah­re­mi­yet eği­ti­mi an­ne-ba­ba ta­ra­fın­dan ve­ril­me­li­dir. Unut­ma­yın ki bu eği­ti­min ve­ril­me­si ço­cu­ğun ruh­sal ve cin­sel açı­dan ken­di­si­ni ko­ru­ya­bil­me­si için çok önem­li­dir.

Mah­re­mi­yet eği­ti­mi nasıl ve­ri­lir, ne­le­re dik­kat edil­me­li­dir?
Mah­re­mi­yet eği­ti­mi ve­rir­ken; İlk ola­rak ço­cu­ğa kendi özel ala­nı­nı ta­nım­la­ma­lı­sı­nız.2 ya­şın­dan iti­ba­ren vü­cu­du­nun ken­di­ne özel olan böl­ge­le­ri­ni ve bu böl­ge­le­rin giz­len­me­si ge­rek­ti­ği­ni yavaş yavaş an­lat­ma­ya baş­la­ya­bi­lir­si­niz. Bu alana an­ne-ba­ba ve dok­tor­lar dı­şın­da kim­se­nin do­kun­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni öğ­re­te­bi­lir­si­niz.

Çocuk için ta­nım­la­nan özel alan an­ne-ba­ba için de özel alan­dır. Çocuk siz­le­rin bu özel alan­la­rı­nı­zı gör­mek is­te­di­ğin­de izin ver­me­me­li, cin­sel or­gan­la­rı ile il­gi­li so­ru­lar sor­du­ğun­da ço­cu­ğun kendi or­gan­la­rı veya ki­tap­lar üze­rin­den öğ­ret­me­li­si­niz.

Ço­cuk­la­rı­nı­za 4-5 ya­şın­dan iti­ba­ren an­ne-ba­ba­nın oda­sı­nın ka­pı­sı ka­pa­lı ise odaya ka­pı­yı ça­la­rak ve izin is­te­ye­rek gir­me­si ge­rek­ti­ği­ni öğ­ret­me­li­si­niz. Aynı şe­kil­de siz­ler de ço­cu­ğun oda­sı­na gi­rer­ken ona örnek olmak adına ka­pı­sı­nı ça­la­rak ve izin is­te­ye­rek gir­me­li­si­niz.

Ço­cu­ğu­nuz tu­va­let alış­kan­lı­ğı­nı ka­za­nıp, tu­va­let son­ra­sı te­miz­li­ği­ni ken­di­si yap­ma­yı öğ­ren­dik­ten sonra ona tu­va­le­tin ka­pı­sı­nı ka­pa­lı tut­ma­yı, baş­ka­la­rı­nın gö­re­ce­ği şe­kil­de tu­va­le­ti­ni yap­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni öğ­ret­me­li­si­niz.

Ço­cuk­la­rı­nı­zın özel ala­nı­na say­gı­lı olma açı­sın­dan on­la­rı küçük yaş­lar­dan iti­ba­ren baş­ka­la­rı­nın ya­nın­da giy­dir­me­me­ye, alt­la­rı­nı de­ğiş­ti­rir­ken bunu bir başka odada yap­ma­ya önem gös­ter­me­li­si­niz.

4-5 ya­şın­dan iti­ba­ren ço­cu­ğu­nu­zu iç ça­ma­şır­la­rıy­la yı­ka­ma­lı, iç ça­ma­şı­rı­nı çı­ka­rır­ken yü­zü­nü­zü ha­fif­çe başka ta­ra­fa çe­vi­re­rek ona bak­ma­dı­ğı­nı­zı his­set­tir­me­li­si­niz.

Yine 4-5 yaş­la­rın­dan iti­ba­ren kız-er­kek kar­deş­le­rin oda­sı­nı ayır­ma­lı, bir­lik­te ban­yo­ya sok­ma­ma­lı ve ço­cu­ğun siz­ler­le bir­lik­te uyu­ma­sı­na mü­sa­ade et­me­me­li­si­niz.

Küçük ço­cuk­la­rı cin­sel or­gan­la­rı­na do­ku­na­rak, on­la­rı konu ya­pa­rak sev­me­me­li­si­niz. Çünkü bu durum hem on­la­rın özel alan­la­rı­nı ihlal et­ti­ği­niz ma­na­sı­na gelir hem de ken­di­le­ri­ni kötü ni­yet­li ya­ban­cı­lar­dan ko­ru­mak ko­nu­sun­da et­ki­siz bı­ra­ka­bi­le­ce­ği için doğru de­ğil­dir.

Bun­la­rın ha­ri­cin­de ço­cu­ğu­nuz­la bir­lik­te dı­şa­rı­day­ken, te­le­viz­yon iz­ler­ken veya sos­yal medya kul­la­nır­ken ani­den kar­şı­nı­za mah­re­mi­yet ih­la­li içe­ren sah­ne­ler çık­tı­ğın­da ço­cu­ğun du­ya­bi­le­ce­ği bir şe­kil­de tep­ki­ni­zi belli ede­rek ço­cuk­ta mah­re­mi­yet eği­ti­mi­ni pe­kiş­ti­re­bi­lir­si­niz.

Mah­re­mi­yet eği­ti­mi­ni alan çocuk kendi özel ala­nı­nı tanır, bu alanı ko­ru­ma­yı öğ­re­nir ve baş­ka­la­rı­nın özel alan­la­rı­na da saygı gös­te­rir. Cin­sel ta­ciz­le­rin art­tı­ğı gü­nü­müz­de ço­cuk­la­rı ko­ru­ma­nın ilk adımı on­la­ra doğru mah­re­mi­yet eği­ti­mi ver­mek, ikin­ci adımı ise on­la­rı her ne olur­sa olsun yar­gı­la­ma­dan ve suç­la­ma­dan din­le­me­yi bil­mek­tir.