Size hiç böyle söyleyen oldu mu? Ya da bir başkasına söylendiğini duydunuz mu?
Ben duydum.
Daha çok kanun ve yönetmeliklere aykırı olarak tezgâh açanları yetkililer engellemeye çalıştığında, engellenen esnaftan duydum. Yahut görevini yapmayan devlet memuruna amiri soruşturma açtığında memurdan duydum. Bunlar genelde ?Benim yaptığım doğrudur. Kanunlara uygundur? demezler. Lâkin kanuni yollara davet edildiklerinde sarıldıkları kurtarıcı, ?ekmeğimle oynama? lâfıdır.
Bu sefer bu sözü fırıncı esnafından duyduk. Hem de ekmeğin asıl üreticisinden. Fırıncı Tarık ve arkadaşları diğer fırıncı Kerem´i şikâyet etmişler, hatta mahkemeye vermişler. (Olay gerçek, isimler gerçek değildir.) Sebep: Kerem ekmeği bizden daha ucuza satıyor! Biz ekmeği 1 TL´den satarken Kerem 75 kuruştan satıyor. Haliyle müşteriler onu tercih ediyor.
Olamaz mı? Farklı fiyata satılan tek gıda maddesi ekmek mi? 1 kg şekerin fiyatı her yerde aynı mı? Beyaz peyniri her yerde aynı fiyata mı alıyorsunuz? Ya bisküviler, ya şişe suları?..
Dediniz ki, ?Bunların kalitesi farklıdır.?
Peki her fırının ekmeği aynı kalitede midir? Hepsi hamuru aynı kıvamda mı yoğuruyor? Herkes hamuru yeterli süre mayada bırakıyor mu? Hamur yoğurma odasının temizliği her fırında aynı mı? Kaç tanesinin içinden saç kılı, süpürge teli, topak un veya cam parçası çıkmıyor?
?Olmaz öyle şey? mi dediniz? Olur, olur. Ben bu hatalardan üç tanesine bizzat şahit oldum. Bir seferinde ekmeğin içinden çıkan un topağını, ekmeği aldığım fırına veya bakkal götürüp gösterdim.
?Lafı uzatma. Mahkemeye gel!? diyorsanız, işte size mahkeme kararı:
?Ekmeği, diğerlerinden daha ucuza satamazsın. Bu haksız rekabet olur.?
Fesübhanallah!
Bir ürünü, farklı fiyattan satmanın dışında nasıl rekabet olur? Bir ürünü ucuz satmak haksız rekabet ise, haklı rekabet nasıl oluyor? Mesela bir bakkal 1 kg şekeri 4.00 TL´den satarken diğeri 1.200 kg şekeri aynı fiyattan satarsa bu haklı rekabet sayılır mı? O zaman da müşteriler hep ikinci bakkalı tercih etmez mi?
Hakim, kararını 5362 sayılı ´Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu´nun 62. maddesine dayandırmış. Oysa 62.maddede ben böyle bir hüküm bulamadım. Aksine kanunda, ?Fiyat tarifeleri, uygulanacak azami hadleri gösterir? diyor. Acaba Hakim Bey, ´azami hadler´ ifadesini yanlış mı anladı?..
Kaldı ki Terme´de ekmek ilk defa farklı fiyattan satılmıyor. Üstelik daha düşük gramajlı ekmeğin yüksek fiyattan satıldığı bir vakıadır. Bir seferinde fırından aldığım ekmeği başka bir iş yerinde tartarken, orada bulunan ve fırıncının yakını olduğunu tahmin ettiğim kişiden, ?Yılandan tüy mü çıkarıyorsun?? suçlamasına bile uğramıştım.
İşte size tarihleri ve gramajı ile geçmişe ait ekmek fiyatları:
Tarih X? Fırını
05.10.2015 415 gr: 60 Krş
24.10.2016 495 gr: 120 Krş
Y? Fırını Z? Fırını
455 gr: 75 Krş. - - - -
495 gr: 200 Krş 500 gr: 150 Krş
Bir de kalite meselesi var. Ben iyi pişmemiş, kenarları beyaz, altı siyah ekmeği 100 m yakınımdaki dükkândan almam, kaliteli ekmeğe ulaşmak için 500 m yürümeyi göze alırım. Bir keresinde elime her aldığım ekmeğin kenarları beyaz veya altının yanık olduğunu görüp ekmeği bırakınca, bakkaldan ?Sen de ekmek beğenmiyorsun? azarını yemiştim!
Soru şu:
Ekmeğinizi, hem de kalitelisini 75 kuruşa alabiliyorken, fırıncıyı şikâyet ederek bizi, aynı ekmeği 1.00 TL´ye almak zorunda bırakanlar, ekmeğimizle oynamış olmuyor mu? Belediyeler ve ilgili meslek kuruluşları, gıda fiyatlarının azami hadlerini (üst sınırını) belirlemek durumundayken, daha uygun fiyata ürün satmak, neye göre kanunsuzluk sayılıyor?
Biri bizi aydınlatsın.
