Efendim bu başlık bir Çankırı türküsünden alınmıştır. Şimdi Çankırı nere Terme nere demeyiniz. Demek oluyor böyle şeyler türkülerde. Türkü şöyle başlıyor:
Gözüm yaşı terme çayını tutuyor
Yana yana güzel ömrüm bitiyor
Bu ayrılık imanıma yetiyor
Sivrisinek nasıl kıydın Güllüm`e
Zalım sinek nasıl kıydın yârime
Şimdilik türküyü yarıda kesip diyeceklerimizi diyelim.
Türk Halk Müziği olarak da bilinen türkülerimiz istisnalar hariç anonimdir. Yani besteleyeni olmaz. Hatta sözlerinin kime ait olduğu da bilinmez. Nasıl olur, nasıl duyulur bilinmez ama bir bakmışsınız halkın dilinde. Bazen yanık, bazen kıvrak, bazen hareketli ve bazen de yavaş olur.
Türküler hakkında fazla bir malumatım yok. Her Anadolu insanı gibi biz de dinleriz kendimizce. Hatta saz çalmaya yeltenmişliğimiz de olmuştu gençlik yıllarımızda. Şöyle bir güzel öğrenip yanık türküleri dile getirmek için. Kısaca bazı emellerimize alet edecektik türküleri. Eh ne yapacaksın!
Gençlik bu. Kan damarda rahat durmuyor ki…
Türkülerin öyle sözleri vardır ki değme şairlerin elinden çıkmaz o mısralar. Üstelik de bestesini halk yapmıştır. Şimdilik buralarını geçelim derdimiz depreşmeden.
Yazının başlığı bir Çankırı türküsünün girişinden alınma. Zaten türkünün ilk yarısını da yazdık. Ancak işin içinde Terme olup türkünün de Çankırı yöresine ait olması bizi biraz araştırmaya itti. Kendi çapımızda bir şeyler karıştırdık. Bu gibi şeyle nasıl araştırılır orasını bilmem. Biz ancak türkünün
hikayesine ulaştık. Hikaye bilinen hikaye türlerinden. Güllü kızla, Ahmet oğlanın hüzünlü hikayesi.
Köyün gariban delikanlısı hatırı sayılır bir ailenin kızı olan Güllü`ye sevdalanır. Olur mu olur. Gönül ferman dinlemez sözü daha önce söylendi mi bilmiyorum. Söylenmediyse biz söyleyelim bari.
Annesini kızı istemek için ikna eden Ahmet sonunda olumsuz haberi alınca yıkılr. Zaten garibandır. Hani o “İstedim vermediler” muhabbeti yani. Sonra Anadolu`da bu durumlar için kullanılan ikinci plan devreye girer ve kız kaçırılır. Buralar biraz karmaşık ve uzun. Kısa keselim yani.
Bu kaçma işi esnasında bir şanssızlık eseri kız ölür. Yanlış anlaşılmasın öldürülmez ölür. Hikaye de burada biter. Geriye hadisenin türküsü kalır. Ve girişteki gibi başlayan türkü şöyle biter:
Karatepe`yi Mart köyüne bağladım
Gülüm öldü,gizli gizli ağladım
Güvenemedim de kollarını bağladım
Sivrisinek nasıl kıydın Güllüm`e
Zalım sinek nasıl kıydın yârime
Şimdi sıkı durun. Terme nere Çankırı nere? Hem arada o kadar ırmak varken niye Terme çayı? Bence bu işin aslını öğrenmek Termelilere düşer. Termede halk kültürüyle ilgilenenler varsa bir de onlar araştırsın. Belki Terme kültürü ile çalışma yapanlar vardır. Dedik ya işin bir tarafında terme ve
Terme Çayı da var.
Bizden hatırlatması. Gerisi Termelilere kaldı artık.
“Gözüm yaşı…”
