Kars deyip geçmeyin

Kars, serhat şehrimiz. Doğu Anadolu Bölgesinin kuzey doğusunda yer alır. Trafikte plaka numarası 36'dır. 
Bu kadar mı? Elbette değil.
Okuyunca hatırlayacağınız, fıkra tadında bir hikâyesi de vardır:
Karslı iki hemşeri askerde buluşur. Bunlardan Hüseyin, Mehmet'e göre erken terhis olacaktır. Henüz görevi devam eden Mehmet, babasına iletilmek üzere Hüseyin'e bir mektup verir.
Hüseyin Kars'a varır ve adresi aramaya başlar. Adres mektubun üstünde yazılıdır ama Hüseyin'in okur yazarlığı yoktur. Rastladığı ilk kişiye mektubu göstererek adresi sorar. Zarfa bakan adam güler ve bir şey söylemeden Hüso'ya verir. İkinci kişi de benzer tavır sergiler. Ancak biraz kızmış gibidir. “La havle” çekerek oradan uzaklaşır. 
Hüso, yoldan geçen üçüncü kişiye, çaresiz kalmış insan tavrıyla yalvarır. Adam bu çaresizliğe ilgisiz kalmaz. Ancak adresi de tarif etmez. Zarfın üstündeki yazıyı Hüso'ya okur:
“Gidersen Kars'a. Kars'ta vardır bir arsa. Arsada bir yapı. Yapıda var bir kapı. Kapının üstünde bir halka. Halkayı iki defa çalka. Karşına çıkacak bir babo. İşte o babo benim babo. Selamlarımı ilet. Aşçı hemşon Memo.”
Kars, sadece bu hikâyesiyle değil Rus savaşında gösterdiği kahramanlıkla da ünlüdür. Öyle ki bu kahramanlık hikâyesi sınırları aşar ve Kanada'ya kadar ulaşır. Hatta Kanada'da bir kasabaya 'Kars' adı verilmesine bile sebep olur.
Olayın hikâyesi şöyle:
İngiliz Ordusuna bağlı General Sir William Fenwick Williams, Kanada doğumludur. Sir Williams gözlemci komiser olarak İngiliz Ordusu tarafından Osmanlı'ya gönderilir.
Bir süre İstanbul'da görev yapan Sir Williams, Osmanlı Ordusuna Anadolu'da ve Kırım Savaşında gözlemcilik yapar. Görevi gereği orduya stratejik taktikler verir.
Osmanlı Ordusu Kars'tayken Rusların Kafkas Ordusu 14 Haziran 1855'te Kars'ı kuşatır. General Williams Ruslara karşı savunulması için Kars'ta görevlendirilir. 
Kars halkı da ordunun yanında direnişe katılır. Beş ay süren savaş sonrası Rus Ordusu Kars'tan püskürtülür ve Kars kurtulur. Bu zafer üzerine Sultan Abdülmecit, Kars'ı savunan asker ve sivillere 'Gazi' unvanı verir. Devlet, 'Kars Nişanı' isimli bir madalya çıkarır. Karadeniz'de işleyen bir buharlı gemiye 'Kars' adı verilir. Takvim-i Vekayi ve Ceride-i Havadis gazeteleri Kars Özel sayısı çıkarır. Avrupa, Kars savunması ile çalkalanır. Paris'in açık hava tiyatrolarında kalabalık figüranlı Kars Savunması oyunları sahnelenir.
Bu esnada İngiltere, Kanada'ya deniz altından telgraf kablosu döşeme işini bitirir. Bu hattan giden ilk haberlerden biri olarak Kars Savunmasıyla Rus Ordusunun yenilgisi Kanada'ya ulaşır. Sir Williams Kanada doğumlu olduğu için Kars Savunması ve Zaferi Kanadalılar için ayrı bir gurur kaynağı olur. General Williams, İngiliz elçiliğine gönderdiği raporda; “Burada kadınlar, çocuklar ve yaşlılar askerin yanında savaşıyor. Böylesi görülmedi. Türk gerçeği, Kartacalıların efsanesini geride bırakır” der.
O dönemde Kanada'da Wellington isimli iki tane kasaba bulunmaktadır ve aynı isim sebebiyle postada sürekli sıkıntılar yaşanmaktadır. Kasabalardan birinin adının değiştirilmesine karar verilir. Bu vesile ile General Williams onurlandırılır ve kasabaya 'Kars' adı verilir. 
Bu kıssayı Tuba Köseoğlu Okçu, 'Aklımda Deli Sorular' kitabında paylaşmış. Dr Işıl Acehan da bir yazısında aynı konuya yer vermiş. Üstelik Dr Işıl, Kanada'da, adı Kars olan 7 adet yerleşim yeri daha olduğunu eklemiş. 
Dünyanın pek çok bölgesinde Türk izlerini görmek mümkün. İtalya'daki Moena Türk Köyü ve İrlanda'nın Drogheda Futbol Kulübünün armasındaki ay-yıldız bunlardan bazılarıdır.