Bugün, 1 Kasım 2024 Cuma

Zeki ORDU


KEEN LEM YEKÛN

KEEN LEM YEKÛN


 Geçen hafta dilimize girmiş olan “Kıssatün lâ tentehi” sözünden bahsetmiştim. Günümüzde aynı ifadelerle kullanılmayan, halk arasında lafzından çok manası tercüme edilmiş olan sözler sınıfındandır. Belki günümüz insanına göre anlaşılması biraz zor olsa da kültürümüzün bir parçası olmuş bu sözü bir hatırlatalım istedik.
Tekrar edecek olursak “Kıssatün lâ tentehi” bitmeyen hikâye demek. Her ne kadar bitmeyen bir şey olmasa dahi anlattığından çok anlatılmak istenilen mana herkesçe malûm.
Gelelim bu haftaki sözümüze. Yazının başlığından da anlaşılacağı üzere “Keen lem yekûn” ismini taşıyor.
Burada Arapça gramer bilgisi vererek vaziyeti daha da zorlaştırmak değil niyetim. Aslında bu sözün de manasını çok kullanırız. Ancak söyleniş tarzı başkadır.
Öncelikle şunu belirtmeliyim ki günlük hayatımızda beğendiğimiz ve beğenmediğimiz çok şey olur. Hele bazı durumlar vardır ki insanı canından bezdirir veya içinden çıkılmaz hale koyar. Biz önce müşkülatı çözmek için mücadele eder, sonra işin içinden çıkamayınca o mevzudan uzaklaşırız.
İşte başlıkta yazılan cümle öyle bir şey.
Keen lem yekûn “Yok hükmünde” şeklinde tercüme edilebilir. Hangimiz bazı şeyleri yok saymadık ki? Hatta uzun süren dostlar arasında bile zaman zaman çıkan anlaşmazlık bir türlü çözüme kavuşmayınca taraflardan biri diğeri için “Artık sen benim için yok hükmündesin” demiyor mu?
“Yok hükmünde” olması onun yok olması manasına gelmiyor. Artık o kişi veya mevzu bizi ilgilendirmiyor demek bir yerde. Varlığı ile yokluğu aynı anlama gelen durumlar için kullanılan bir terim. Ancak o söz de lafız olarak aramızdan ayrılmış olmasına rağmen mana olarak yaşıyor.
Günümüzde internet sayesinde bilgiye çabuk veya kolay ulaştığımız doğru. Ancak neyi sorup öğreneceğimiz ise bir eskilerin tabiri ile müktesebatı; günümüz ifadesiyle bir kültürel alt yapıya sahip olunması demek. İnternet sorduğunuza cevap verebilir, neyi sormanız gerektiğini bilemez.
Her zaman yazılı kaynaklar esas teşkil eder. Anlık öğrenmeler, anlık unutmalara sebep olur. Biz de bazı unutulmuş söz ve deyimleri bir defa daha hatırlatalım istedik. Konuyla ilgili teferruatlı malumata sahip olmak için internet dâhil her kaynağa müracaat etmek kişiye kalmıştır.
Bu arada mümkün olduğunca en az hafta bir bazı deyim ve vecizeleri hatırlatmak istiyoruz. Bu tür konuları beğenenler veya ilgilenenler takip edebilir. Şayet beğenmeyen olursa ki olabilir o zaman bu tür yazılar onlar için “Keen lem yekûn” hükmüne geçer ki böylece yazının hakkında olan menfi fikirlerinizi “Kuvveden fiile” geçirmiş olursunuz.
Sözü daha fazla uzatmadan, kalan kısmını “Keen lem yekûn” hükmünde sayıp yazıyı burada sonlandırmakta fayda var.
Hayatınızda çok az şeyin “Yok hükmünde” olması temennisi ile.