Şairin dediği gibi tarihimiz yazılmamış destanlarla doludur. Osmanlı coğrafyasında her karışında şehit kanı olmayan yer yoktur. Çok zahmet çekmeye gerek yok aslında. Azıcık eşelediğimizi zaman tarihimizin her sayfası zaferlerle ve göğsümüzü kabartan ibret vesikaları ile doludur. Bu günün Türkiye toprakları dışında kalmış olan birçok bölgede de hatıralarımız ve ruhunu rabbine teslim etmiş şehitlerimiz vardır. Onların hatıraları bilenler için hala cap canlı olarak oraları beklemeye devam etmektedir.
Bu haftaki yazımda I. Dünya Savaşının önemli cephelerinden biri olan Irak/Basra Cephesinde elde ettiğimiz tarihimize şanlı bir zafer olarak kazınan Kutü´l Ammare Zaferinden kısaca bahsetmeye çalışayım:
29 Nisan 1916 tarihinde Osmanlı Ordusunun Irak´ın Kut bölgesinde İngilizlere karşı kazandığı büyük bir zaferidir. Kutü´l Ammare´de 13 bin 300 İngiliz askeri ile 13 general 481 subay esir alınmış ve 40 bini aşkın İngiliz askeri öldürülmüştür.
Osmanlı Ordusunun Birinci Dünya Savaşı´nda çarpıştığı cephelerden biri, İngilizlere karşı oluşturulan Irak cephesidir. Osmanlı dönemi kaynaklarında Irak-ı Arap olarak adlandırılan bölge, Dicle, Fırat havzasında tarihteki Mezopotamya´yı içine alır ve Basra
Körfezi´ne kadar uzanır.
Irak petrollerini ele geçirmeyi amaçlayan İngilizler, 6 Kasım 1914 tarihinde Basra Körfezinden Şattülarap ağzındaki Fav mevkiine asker çıkararak saldırıya geçmişler, ilerleyen aylarda bu saldırılarını kuzeye doğru genişletmişlerdir. İngilizler, 3 Haziran 1915 tarihinde Kut´ül-Ammare´yi, Temmuz ayı sonlarına doğru da Nasıriye´yi işgal etmişlerdir. 23 Kasım 1915´de ileri harekata geçen Türk birlikleri, General Townshend komutasındaki İngiliz ordusunu geri püskürterek Kut-ül Ammare´de çember içerisine almayı başarmışlardır. Kut´ül-Ammare´yi savunan General Townshend, 29 Nisan 1916 tarihinde teslim olmak zorunda kalmıştır. Askerlerimiz, Kut´ül-Ammare´de İngilizlerden başta Tümen Komutanı General Townshend olmak üzere toplam 13 general, 481 subay ve 13.300 askeri esir almışlardır.
Tarihe Kutü´l Ammare zaferi olarak geçen savaşlar sırasında İngilizler 40 bin kayıp ve esir verirken Türk birlikleri ise 25 bin askerini kaybetti. Kut ül Amare savaşı sırasında Türk birlikleri sınırlı sayıda uçakla önemli görevler yaptı. Keşif görevleri yapan Türk uçakları bir taraftan da düşman hedeflerini bombardıman etti. 26 Nisan 1916´da Kutü´l Ammare´deki İngiliz kuvvetlerine erzak yardımına çalışan bir İngiliz uçağı da Türk avcı uçağı tarafından düşürüldü.
Zaferin kahramanı ordu komutanımız Halil Paşa, Kut´ül-Ammare´nin teslim alındığı gün orduya bir tebrik mesajı yayımlamış ve bu günün ?Kut Bayramı? olarak kutlanmasını istemiştir. Bu zafer 1952 yılına kadar "Kut Bayramı" olarak kutlanmıştır. Halil Paşa´ da bu zafere izafeten ?Kut? soyadını almıştır.
Halil Paşa, Kutü´l-Ammare zaferinden sonra 6. Ordu´ya yayınladığı mesajda şöyle demiştir:
?Arslanlar! Bütün Osmanlılara şeref ve şan, İngilizlere kara meydan olan şu kızgın toprağın güneşli semasında şehitlerimizin ruhları sevinçle gülerek uçarken, ben de hepinizin pak alınlarından öperek cümlenizi tebrik ediyorum. Ordum gerek Kut karşısında ve gerekse Kut´u kurtarmaya gelen ordular karşısında 350 subay ve 10 bin erini şehit vermiştir. Fakat buna karşılık bugün Kut´ta 13 general, 481 subay ve 13 bin 300 er teslim alıyorum. Bu teslim aldığımız orduyu kurtarmaya gelen İngiliz kuvvetleri de 30 bin zayiat vererek geri dönmüşlerdir. Şu iki farka bakılınca, cihanı hayretlere düşürecek kadar büyük bir fark görülür. Tarih bu olayı yazmak için kelime bulmakta müşkülata uğrayacaktır. İşte Osmanlı sebatının İngiliz inadını kırdığı birinci zaferi Çanakkale´de, ikinci zaferi burada görüyoruz.?
Kaynaklar:
1-http://www.bilinmeyenler.org/unutturulan-zafer-kutul-amare-zaferi.html
