Bir bayramı daha koronavirüs tedbirleri altında kutlayacağız. 31 Temmuz Cuma günü mübarek Kurban Bayramının ilk günüdür. Siz okuyucularımın ve tüm İslâm âleminin bayramını kutluyorum.
Ramazan Bayramı kadar olmasa da bu bayram yine mahzun geçecek. Gönlümüzce bir bayram kutlayamayacağız. Televizyonlarda konu kurban bayramına geldiğinde, “Aman! Sosyal mesafeye dikkat edin”, “Büyüklerinizin bayramını, ellerini öpmeden kutlayın; onlar sizi anlayacaklardır” ve “Sevdiklerinize sarılmadan da sevginizi gösterebilirsiniz” mealinde uyarılar duyuyoruz.
Suudi Arabistan bu sene ülke dışından hacı adayı kabul etmiyor. Kendi vatandaşlarından da belli sayıda hacı adayını kabul ediyor. Bu, hac tarihinde ilk defa görülen bir durum. Gözle görülmeyen bir mikrobun insanoğlunu düşürdüğü durum cidden düşündürücü.
Kurban ibadeti, her ne kadar “Hz İbrahim ile başlamıştır” deniyorsa da insanlık tarihi ile yaşıttır. İlâhî dinler bir yana beşerî dinlerde de kurban olgusu vardır.
İlk insan Hz Adem’in oğulları Habil ile Kabil’in, Allah’a kurban sunma konusunu biliyorsunuz. Habil, en besili hayvanını Allah için kurban ederken, Kabil malının kötüsünü, solmuş ekinleri kurban için ayırmıştı. Allah (CC) Habil’in kurbanını kabul etmiş, Kabil’in kurbanını kabul etmemiştir.
Dini günler ve geceler kameri aylara (ay takvimine) göre belirleniyor. Güneş takviminde 1 yıl 365 gündür ve mevsimler sabittir. Ay takviminde ise 1 yıl, 10 gün eksiği ile 354 (bazı yıllar 355) gündür. Dolayısıyla dini günler 33 senede bir, yılın bütün mevsimlerini dolaşır. Haliyle bir Müslüman her yıl sıcak günlerde oruç tutma durumunda kalmaz. Böylece tam bir adalet sağlanmış olur.
33 sene önce Kurban Bayramı 05 Ağustos 1987 Pazar gününe denk gelmişti. Yani otuz üç sene önce de böyle sıcak günlerde kurban kesmiştik.
Kurban kelime olarak “yaklaşmak, yakınlaşmak” anlamına gelir. Kulun, Rabbine yakın olmak, O’nun rızasını kazanmak için kestiği hayvana kurban denir. Kurban; “Allah’a yaklaşmak kastıyla ve ibadet amacıyla belirli vakitte, belli şartları taşıyan hayvanı usulüne göre kesmektir” diye tanımlanmıştır. Belirli vakitten maksat, kurban kesme günleridir ki bunlar kurban bayramının ilk üç günüdür. Bir başka ifadeyle Zilhicce ayının 10. 11. ve 12. günleridir. Hanefilere göre bayramın dördüncü günü kurban kesilmez. Eğer kesilmişse, bu hayvan kurban yerine geçmez; sadece sevabı vardır
Kurban, Hanefi mezhebine göre vacip bir ibadettir. Allah(CC)’ın Kevser Suresi ikinci ayette, “Rabbin için namaz kıl ve kurban kes” buyurması, sadece Resulüne bir emir değil aynı zamanda Müslümanlara da bir hitaptır.
Peygamberimiz (SAS) de bizzat kurban keserek Müslümanlara örnek olmuştur. O, bir hadisinde “İnsanoğlu Kurban Bayramı gününde Allah katında kurban kesmekten daha sevimli bir iş yapmış olamaz” (Tirmizî, Edahi 1) buyurarak kurbanın önemine işaret etmiştir.
İslâm’a göre kurban edilebilen hayvanlar; koyun, keçi, sığır ve devedir. Manda da sığır cinsine dahildir. Bu hayvanların erkeği ile dişisi kurban edilebilir. Ancak bunların dışındaki hayvanlardan kurban olmaz.
Kurban, bayram namazı kılınan yerlerde namazdan sonra kesilir. Hayvanı boğazlarken tesmiyede bulunmak, yani “Bismillahi Allahu Ekber” demek şarttır. Tesmiye kasten terk edilirse, o hayvanın eti yenmez.
Bayramlar, barış ve sevinme günleridir. Bu günlerde dargınlar barışmalı, yoksullar gözetilmeli, bu vesile ile yardımlaşma ve dayanışma bilinci geliştirilmelidir. İçinde bulunduğumuz nazik durum sebebiyle ziyaretler azaltılmalı ve tedbirler çerçevesinde yapılmalıdır.
Kurbanlarınız ve ibadetleriniz makbul, bayramınız kutlu olsun.
