Yaklaşık 15 yıl kadar önce Samsun´a gidip gelirken Çarşamba Köprüsü´ne varmadan önce, bugünkü sebze halinin hizasında görürdüm bu levhayı. Her gördüğümde de kelimenin ne anlama geldiğini düşünürdüm. Sonra araştırdım ve ?Yeniden düzenleme? manasına geldiği sonucuna vardım.
Nihayet 20 gün kadar önce bir haberde o kelimeye tekrar rastladım. Haberi okuyunca gördüm ki, benim 15 yıl önce kelimeye yüklediğim manadan çok farklı bir anlamda kullanılmış. Sanırım bir spor tesisi haberinde geçiyordu.
Merak bu ya, ?rekreasyon? kelimesini internette araştırdım. Bana ilginç gelen sonuçlarla karşılaştım. Öyle ki, yüksek okullarda bu isimle bölüm bile açılmış. İşte örneği:
?9 Eylül Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksek Okulu Rekreasyon ve Terapötik Rekreasyon Bölümü.?
Nasıl, beğendiniz mi bölümün adını? Biz rekreasyonu halledelim derken karşımıza bir de ´Terapötik´ kelimesi çıktı. Onu sonraya bırakıp biz yine rekreasyon´a dönelim.
Şimdi ´rekreasyon´ yerine, 15 sene önce benim kelimeye yüklediğim anlamı koyalım ve okuyalım: ?Yeniden Düzenleme ? Bölümü?
Olmadı. Kelimeyi ya yanlış yerde kullanmışlar ya da diğer anlamlarını almışlar. Belki de o günden bu yana kelime evrim geçirmiş(!) ve dilimizde başka manada kullanılmaya başlanmış.
Biz kelimenin anlamı için internette ulaştığımız sonuçlara bakalım:
a)?Rekreasyon, insanın yaşam kalitesini artırmak için serbest ve/veya boş zamanında doğaya zarar vermeden, kendi istemi ve gönüllü olarak yaptığı faaliyetleri kapsayan disiplinler arası bir çalışma alanıdır.?
Tanımın altında bir de açıklama var: ?Günümüzde insanlar hayatlarının yaklaşık dörtte birini rekreasyon faaliyetlerinde geçirmektedir.?
İşte orada yanıldınız bayım! Ben bu güne kadar hiç ´rekreasyon´ alanında vakit geçirmedim. Kırlarda yürüyüş yapmış, kapalı salonda voleybol oynamış, spor alanlarında idman yapmış olabilirim. Lakin asla ´rekreasyon´ alanlarında bulunmadım!
b)Bu da, Özgür Ansiklopedi Vikipedi´nin tanımı:
?Rekreasyon; Yapay kurallar olmaksızın yapılan, fiziksel etkinliğe dayalı bir eğlencedir. Kazanç amacı gütmeden, çoğu zaman kişinin bedeni veya ruhunu da tazeleyen bir zaman geçirme yoludur.?
Nihayet aradığımı bir başka sitede buldum: ?rekreasyon, yenileme ve yeniden yapılanma demektir.?
?İşte benim aradığım da buydu? diyecektim ki, tanıma eklenen ifade canımı sıktı. ?Türkçe karşılığı, boş zamanları değerlendirme olarak kullanılmaktadır.?
Bu olmadı işte. Yine aynı yere geldik.
Bir yabancı kelime üzerinde bu kadar durulmaz ama ben yine de şu soruyu sormadan edemeyeceğim:
?Bu kelime, belediyenin ´Rekreasyon alanı´ tabelasında mı doğru kullanılmış yoksa bir eğitim kurumunu anlatırken ´Rekreasyon Bölümü´ ifadesinde mi yerinde kullanılmış??
Hadi kelimeyi belediyeler kullanıyor, Türkçeyi en güzel ve en doğru şekilde kullanması gereken eğitim kurumlarına ne oluyor? Ben şahsen, bir eğitim kurumunun açtığı bölüme, insanımızın kahir ekseriyetinin anlayamayacağı ´rekreasyon´ adını vermesini anlayamıyorum. Türkçemizde şu kadar güzel isim, bu kadar güzel kelime varken, kulağımızı tırmalayan, dilimizi buran o kelimeyi seçen ve kullananlardan davacıyım.
Dilimize hiç yabancı kelime girmeyecek mi?
Girecek elbette. Lakin bu şekilde değil.
Eğer yabandan bir kelimeyi alacaksanız, hiç yontmadan, tıraşlamadan kullanıma sunmayacaksınız! Ona önce çeki düzen vereceksiniz. Ne kadar yabancı olsa da yerli lezzetlerle bezeyeceksiniz.
Atalarımız öyle yapmış. Mesela; İstanbul´un mutena semtlerinden Tarabya. Bu kelimenin aslı ne imiş biliyor musunuz? ´Terapia´ imiş. Şimdi kalkıp yöre halkına, ?Semtinizin adı Terapia olacak? deseniz, yüzünü buruşturur.
Hadi özentililer dilimizi bozuyor, Atatürk´ün kurduğu Türk Dil Kurumu ne iş yapıyor?
Lütfen biraz daha hassasiyet ve Türkçe´ye saygı.
