Bugün, 27 Nisan 2024 Cumartesi

Ahmet SEZGİN


SABATAYCILAR YAHUT DÖNMELER



XV.ve XVI. yüzyıllarda İspanya, Sicilya ile Güney İtalya, Portekiz ve diğer Avrupa ülkelerinde zulme uğramış ve oralardan kovulmuş olan çok sayıda Yahudi, Osmanlı Devleti´ne sığınmıştır. Her zaman mazlumların yanında olan Osmanlı Devleti, bu Yahudileri Selanik, İzmir, İstanbul gibi yerlerde iskân etmiştir.

İspanyol kökenli Yahudi bir aileden olan ?Sabatay Sevi? isimli haham, 1648 yılında İzmir´de kendisini Mesih ilan eder. Çok kısa sürede Sabatay Sevi´nin ünü Osmanlı sınırlarını aşar. Avrupa´dan Yemen´e, Balkanlardan Anadolu´ya kadar geniş bir coğrafyada yaşayan Yahudi, Hristiyan ve Müslümanlar arasında dalgalanmalar meydana getirir. Padişah IV. Mehmet´in gözetimi altında sorgulanır. Sabatay, yaşamayı yani sözde İslam´ı seçer. Bir grup Yahudi, hiçbir şekilde yanılmaz olduğu kabul edilen ?Mesih?i takip ederek Müslümanlığı seçer. Böylelikle daha sonra ?Dönme cemaati? diye isimlendirilen gurubun başlangıcı ortaya çıkar.

Aziz Mehmet Efendi adını alan Sabatay Sevi, 1673 yılında bir elinde Kur´an, bir elinde Tevrat olduğu ve kendisine inananların aslında tam olarak Müslüman olmadıkları daha ziyade İslam ve Yahudilik karışımı bir teolojiye inandıkları anlaşılınca Karadağ sınırları içinde bulunan Ülgün´e sürgüne gönderilir ve burada ölür. (Dr. Cengiz

Şişman, Sabatay Sevi ve Sabataycılar/ Mitler ve Gerçekler, Aşina Kitaplar)

Görünüşteki kimlikleri Müslüman, asıl kimlikleri Yahudi olan Sabatayistlere ?Dönme? ?Avdetî?, ?Beyaz Türkler?, ?Boğaz´daki aşiret?, ? Kripto Yahudi?, ?Meamin? gibi isimler de verilmektedir.

Sabatayistlerin ?en belirgin özellikleri güçlü saklanma yeteneği olup (?) gerçek Müslümanlara karşı kendilerini korumasını iyi bilirler.? (M.Danon, Tarih ve Toplum, Aralık 1997) Yahudi mistisizmine ve Kabbala´ya dayanan bir inanca sahip Sabetaycılar, tamamen Müslüman isimlerini almaktadırlar.

M.Şevket Eygi´nin dediği gibi: ?Tazminat´tan bu yana bütün ihtilallerde (?), tarihi kopukluluk ve arızalarda, büyük değişimlerde hep Yahudi, hep Sabataycı parmağı vardır.?

?Jön Türkler? ve ?İttihat ve Terakki? içinde çok sayıda mason Sabataycı mevcuttur.

Lozan Anlaşması gereği Selanik´ten Türkiye´ye gelen 40 bin Türk´ten 12 bini Sabataycı kökenlidir.

?Sabataycılar? yani gizli Yahudi olan ?Dönmeler?, daha şehirli ve eğitimli olduklarından Cumhuriyet´in ilk yıllarında da etkin rol alıyorlar. Ekonomi, siyaset, medya, sanat ve eğitim alanlarında çok güçlüdürler. Sabataycıların bugün bir buçuk milyon olduğu sanılmaktadır.

Soner Yalçın´ın ifade ettiğine göre Sabatayistler, çeşitli nedenlerle ?Yakubîler?, ?Karakaşîler? ve ?Kapancılar? olmak üzere üç gruba ayrılmışlardır.

Sabataycıların Yakubî ve Kapanî grubuna mensup olanlar genellikle asimile olmuşlardır. İnançlarına en sadık olan Karakaşiler, Türkiye´de çok etkindirler. ?Sabatayistlerin okulu? diye bilinen ? ?Fevziye Mektebleri? ile ?Bülbülderesi Mezarlığı? da Karakaşî grubuna mensup Sabataycılara aittir.

Cemaat üyelerinin bir kısmı (Tekin Alp takma isimli Mohiz Kohen gibi) Türk milliyetçisi, bir kısmı Mevlevî, Bektaşî görünmektedir. Sabataycı aileden gelip kökenini bilmeyenler olduğu gibi gerçekten Müslüman ve samimi vatansever olanlar da mevcuttur.

Ferasetli, basiretli, müteyakkız ve bilinçli olmak dileğiyle?