Bugün, 19 Mart 2024 Salı

Mehmet TÜRKAN


ŞAH BEYİTLER 8


 Türk Edebiyatının zirvelerinde yer tutmuş
nadir beyitleri paylaşmaya devam ediyoruz.

Aşk derdinden olur âşık mizâcı müstakîm
Âşıkun derdine dermân itseler bîmâr olur. (Fuzuli)
(Aşığın mizacı aşk derdiyle mükemmelleşir. Aşığın derdine derman olunursa o hastalanır)

Âlemi pervâne-i şem´-i cemâlün kıldı aşk
Cân-ı âlemsin fidâ her lahza bin candur sana. (Fuzulî)
(Aşk bütün dünyayı güzelliğinin mumuna pervane yaptı. Sen alemin canısın, sana her an bin can fedadır.) (Peygamberimiz için)

Âşiyân-ı murg-ı dil zülf-i perîşânundadur
Kande olsam ey perî gönlüm senin yanundadur. (Fuzulî)
(Gönül kuşunun yuvası senin dağınık saçlarındadır. Ey sevgili nerede olsam gönlüm senin yanındadır)

Yâ Rab hemîşe lütfunı it reh-nümâ bana
Gösterme ol tarîki ki yetmez sana bana. (Fuzulî)
(Ya Rabbi lütfunu her zaman bana yol gösterici kıl. Bana sana ulaşmayan yolu gösterme)

Naz-ıla güftara gelmezse helak eyler beni
Ol cefa vü cevri bi-payana söylen söylesin. (Bâki)
(Nazlanması devam eder de söze başlamazsa beni helak edecek. Lütfen gidip o cefa ve eziyeti sonsuz olan sevgiliye, yalvarın da bu aşıkıyla barışıp konuşsun.)

Bakma yâ Rab sevâd-ı defterime
Onu yak âteşe benim yerime. (Lâ-edrî)
(Ey yüce Rabbim! benim yerime (günahlarla dolu olan) amel defterimi yaksan ne olur?)

Bu gül devrinde ömrünü geçirme zayi´ ey gafil
Ki gül devri bigi tezcek geçer bu ömr devran. (Hoca Dehhani)
(Gül mevsimine benzeyen şu gençliğini boş yere harcama; zira insanoğlunun ömrü hakikaten gül zamanı kadar kısadır; hızlı akıp geçer, farkında bile olmazsın.)

Senin mahzunun olmak bana şâdân olmadan yegdür
Gamınla ağlamak ellerle handan olmadan yegdür. (Nevî)
(Senin yüzünden mahzun olmak benim nazarımda mutlu olmadan daha iyidir. Senin gamınla ağlamak, başkalarıyla gülüp söylemekten iyidir.)

Ger huzûr itmek dilesen ey Muhibbî fârig ol
Var mıdur vahdet makaamı gûşe-i uzlet gibi. (Muhibbî-Kanuni Sultan Süleyman)
(Ey Kanuni, eğer huzurlu olmak istiyorsan bütün malı mülkü bırak, vazgeç. Sessiz, tenha bir yer gibi vahdet(birlik) makamı var mıdır?)

Nîk ü bed herkes bulur âlemde bir gün ettiğin
Kendi çekmezse cezâ mîrâs kalır evlâdına?. (Ziya Paşa )
(İyi yahut kötü, bu dünyada ne edersen onu bulursun. Hatta karşılığını sen görmesen bile evladına miras kalır.)

Âdeme âdem gerektir âdem etsin âdemi
Âdem âdem olmayınca âdem netsin âdemi. (Ziya Paşa)
(Adama adam gerekir, adam etsin adamı. Adam, adam olmayınca, adam ne yapsın adamı?)

Cân misâfirdür bugün yarın göçer ey aşk sen
Gitme andan incinüp billâh derûnumdan benüm.(Tacizâde Cafer Çelebi)
(Ey aşk! Can (bu tende) misafirdir; bugün yarın göçer gider? Allah için, incinip de benim gönül evimden sakın gitme!)

Nâzenîn bu ömrümüz bir göz yumup açmış gibi
Geldi geçdi tuymaduk bir kuş konup uçmış gibi. (Âşık Paşa)
(Bu nazlı ömrümüz öyle çabuk geçip gitti ki farkına bile varamadık. Bir göz yumup açmış gibi sanki bir kuş konup uçmuş gibi...)

Gezdim halep ile şamı, eyledim ilmi talep,
Meğer ilim bir hiç imiş, illâ edep illâ edep. - Yunus Emre
Gelecek haftalarda da bu güzel beyitlerden ara ara paylaşmaya devam edeceğiz.
Sağlıcakla kalın