Bugün, 26 Nisan 2024 Cuma

Ahmet SEZGİN


ŞAİR TURGUT UYAR VE TERME

Edip Cansever ve Cemal Süreya ile birlikte ?İkinci Yeni? şiir akımının en önemli üç şairinden biri olan; ?Türkiyem?, ?Dünyanın En Güzel Arabistanı", "Tütünler Islak", "Her Pazartesi", "Divan", "Kayayı Delen İncir" gibi isimli çok önemli şiir kitaplarının


Edip Cansever ve Cemal Süreya ile birlikte ?İkinci Yeni? şiir akımının en önemli üç şairinden biri olan; ?Türkiyem?, ?Dünyanın En Güzel Arabistanı", "Tütünler Islak", "Her Pazartesi", "Divan", "Kayayı Delen İncir" gibi isimli çok önemli şiir kitaplarının sahibi Turgut Uyar, 1951?1954 yılları arasında Samsun/Terme Askerlik Şubesi´nde personel subayı olarak görev yapar.
Turgut Uyar, Posof Askerlik Şubesi´nden Terme´ye gelişini bir çeşit uygarlıkla temas olarak nitelendirmektedir. Çünkü Terme´de elektrik ve sinema vardır. Terme´de Varlık ve Kaynak dışında dergiler de bulup okuyabilmektedir.
Semiramis isimli büyük kızı, Terme yıllarıyla ilgili şunları hatırlıyor: ?Okuldan bir gün kaçtım, çok iyi hatırlıyorum, aşı olunacağı bir gündü. Çok korkmuştum. Galiba okulun tu­valetinden bir yol bulup kaçtım ve eve gittim. Kaçtım da bir şeye mi yaradı, hayır. Tam eve vardım ki, evin kapısında, beni aşıya götürmek için dört er bekliyor.?
İkinci çocuğu Şeyda Uyar Dikmen de Terme yıllarıyla ilgili olarak şöyle diyor: ?Ayak başparmağımda hep dolama olurdu, ahşap bir evde yaşıyorduk, üst katımızda bir hâkim oturuyordu, eve yakın bir yerde bir ırmak akardı.?
Terme köprüsünde ve Terme Askerlik Şubesinin de bulunduğu Lise Caddesi´nde yürürken ara sırada da olsa ?Bu küçük ilçede bir zamanlar büyük Şair Turgut Uyar da yaşamış. Bu köprü ve caddelerde, Terme limanında o da yürümüş. Büyük şair Turgut Uyar, bu toprağın kokusunu almış, suyunu içip nemli havasını teneffüs etmiş. Burada 2-3 yıl sevinip hüzünlenmiş, fotoğraflar çektirmiş. Terme Çayını seyredip şiir yazmış. Bekir Tunga isimli çocuğu burada doğmuş, Semiramis isimli ilk çocuğu Atatürk İlkokulunda bir yıl okumuş. Merhum Ahmet Akbulut gibi öğretmenlerle burada sohbet edip şiir ve sanat üzerine konuşmuş.? diye düşünüyor, bu ilçeyi daha çok seviyorum.
?Gecede Irmak?, Deniz Kenarında? isimli şiirlerini Terme´de yazan; Terme´nin cadde ve sokaklarında dolaşırken, subaylık yaparken kendisini hep yalnız ve mutsuz hisseden Turgut Uyar, 14 Aralık 1951´de Terme´de yazdığı ?Akşam Üstü Rüyası? isimli meşhur şiirinde ?Ne biletim, ne param ne dostum var.? demektedir.
Turgut Uyar´ın, gurbeti, yalnızlığı ve parasızlığı çok derinden yaşadığı Terme´deyken yazdığı ?Akşam Üstü Rüyası? adlı şiiriyle sizleri baş başa bırakıyorum:
?Şimdi gemiler geçer uzaklardan
Gönlüm güvertede sereserpedir.
Işıklı geceler, saz sesleri, peynir ekmek
Ne biletim ne param ne dostum var?
Pır pır eden yüreğim bakındıkça?
-Uyan Turgut´um, garibim, uyan
Bura Terme´dir.
Terme köprüsünden kamyonlar geçer,
Irgatlar üç orada beş burada konuşurlar.
Bir gece başlar, yarı siyah, yarı kırmızı
Cigaramı yakar eve dönerim?
-Gidin gemiler, gidin
Vardığınız yerlere selam edin
Gün olur bütün kaygılardan uzak
Ben de gelirim??
(Türkiyem, Varlık Yay., 1952)