Bugün, 24 Nisan 2024 Çarşamba

Ahmet SEZGİN


TERME`NİN DEĞERLERİ (1)

TERME`NİN DEĞERLERİ (1)


Samsun iline bağlı (Samsun`a 58 km mesafede) bulunan Terme, önceleri kenarları bataklık olduğu için denizden 3 km içeride olup Terme Çayı (eski adı Thermedon)kenarında kurulmuş 30 bin nüfuslu şirin bir ilçedir. Köy ve beldeleriyle birlikte toplam nüfusu 80 bin olan Terme`nin 9 beldesi, 56 köyü (şimdi hepsi “mahalle”) olup toprakları genelde düzlüktür.

Samsun`un güzel ve şirin ilçesi Terme; yalnızca Amazon efsanesiyle değil; ülkenin en lezzetli pirinciyle (10 civarında pirinç fabrikasıyla), Türkiye`de marka olmuş nefis pidesi ve limonatasıyla, Karadeniz`e mahsus pancar çorbasıyla, kaliteli ve lezzetli fındığıyla (12 fındık fabrikasıyla), dünyanın ikinci büyük kavak çiftliğiyle de meşhurdur.
Terme; altında batık şehrin olduğu sanılan kuş cenneti Simenit Gölüyle, deniz ve kumsala sahip, çam ağaçlarıyla süslenmiş Miliç sahiliyle, yeşilin kırk tonuyla da değerlidir.

Terme`miz; 1840`lı yıllarda ahşaptan yapılan Pazar Cami`siyle, Karacalı, Dağdıralı ve Aşağı Söğütlü`deki tarihî tahta camileriyle; Dibekli Köyündeki Canikoğulları`nın şehit komutanı Kubatoğlu Cüneyt Bey`in (halk arasında bilinen ismiyle Cüneyd-i Bağdadi) türbesi ile, Pazar Camii Türbesi, Kocaman Beldesi Soğukpınar Evliyası Türbesi, Yeşil Tekke Evliyası Türbesi, Evliya Yanı / Yel Evliyası Türbesi, Ahmet Bey Köyü İğnebelli Evliyası Türbesi, Kalfalı Köyü Evliyası Türbesi ile de çok kıymetlidir.

Terme; 1916 yılında ( 1.Dünya Savaşı`nda) Evci/Miliç`in Ruslar tarafından bombalanmasıyla, Milli Mücadele döneminde Rum ve Ermeni eşkıyalarının zulmüne uğraması ve direniş için Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti`ni Türkiye`de ilk kuran ilçelerden olmasıyla da önemlidir.
Terme; Osmanlı-Yunan Harbi ve Birinci Dünya Harbi`nde, Devlet-i Âliyeyi Osmaniye” ordusuna mensup (Çanakkale Şehidi Baki Yunusoğlu gibi) 48 şehidiyle, Cumhuriyet döneminde Kıbrıs Savaşı ve PKK teröründe verdiği onlarca asker (Binbaşı Kibar Korhan Koç gibi) ve polis (Hamdi Özübek ve Rıfat Sezgin gibi) şehidiyle de çok kıymetli bir memlekettir. (İsmet Gültekin, “Terme Evliyaları ve Termeli Şehidler” kitabı)

Terme; Termeli Aslan Akdoğan ve Mustafa Şahane isimli ustalar tarafından icat edilen fındık dövme patozlarıyla, fındık toplama makineleriyle, traktör römorku üretimiyle, kereste sanayisiyle, Ford transit araçlarının Türkiye`deki ikinci el alım ve satım merkezi olmasıyla, kendi konseptinde (kavramında) Türkiye`de ilk olan dinlenme ve konaklama tesisleriyle de değerlidir.

Terme; Bülent Çavuşoğlu, Mustafa Karaçuha, Yaşar Polatcan, Şükrü Soğancı, İmran Okumuş gibi başarılı iş adamlarıyla da meşhurdur.
Güzel ilçemiz Terme; 19 Mayıs 1919`da Mustafa Kemal Atatürk`ü Sam-sun`da karşılayanlar arasında bulunan, Terme Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti Başkanı Hacı Kuzu (Fevzi Demirtürk) ile, eski bakanlardan Refaiddin Şahin, eski milletvekilleri Osman Şahinoğlu, Abdullah Keleşoğlu, Mehmet Batuk ve Fatih Öztürk ile, Terme ırmağının ıslahında büyük hizmeti olan eski Samsun milletvekillerinden Hüseyin Berk ile de meşhurdur.