Terme dosyası Başbakan`da Terme Ticaret Borsası Başkanı Haluk Trabzon, ilçelerinin 5 önemli sorununun ve çözüm yolunun yeraldığı dosyayı 8. Türkiye Ticaret ve Sanayi Şurasında Başbakan Ahmet Davutoğlu`na ulaştırdıklarını söyledi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) İkiz Kuleler`de yapılan Şura`ya Başbakan Ahmet Davutoğlu`nun yanı sıra Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve Maliye Bakanı Cevdet Yılmaz ile birlikte bürokratlar, 365 oda ve borsanın yönetim kurulu başkanları, meclis başkanları, oda ve borsaların akademik danışmanlar ve iş adamları katıldı. 8. Türkiye Ticaret ve Sanayi Şurası`nda önemli konular ele alındı. Ticaret ve sanayi odalarının temsilcileri illerinin sorunlarını ve çözüm önerilerini dile getirdi. Terme Ticaret Borsası olarak sanayi şurasında görüşülmek üzere gündeme şu konular taşındı;
SORUN 1: Terme tarıma dayalı ekonomiye sahip bir ilçe olmakla birlikte, tarımsal sanayi ürünlerini işleyecek modern entegre tesisler olmadığından tarımsal üretimimiz hak ettiği değeri görmemektedir. Tarıma dayalı gıda sanayinin gelişmesinin önündeki en büyük engel ise Gıda İhtisas OSB'nin olmamasıdır.
ÇÖZÜM 1: Terme'ye tarımsal sanayi yatırımcısının çekilmesindeki en önemli sorun olan sanayi arazisi sıkıntısının çözülmesi gerekmektedir. Öncelikle Gıda İhtisas OSB kurulması için Büyükşehir ve Terme Belediyesinin Milli Emlak Müdürlüğü ile birlikte çalışarak sanayi bölgesi için kamulaştırma veya satın alma yolu ile yer tahsis edilmesi yoluna gidilmelidir. Ardından bu arazinin uygun altyapı ve teşvik çalışmaları ile yatırımcı açısından avantajlı hale getirilmesi gerekmektedir. Bu sayede gerek kendi öz finansmanı ile gerekse IPARD ve Kırsal Kalkınma gibi proje destekleri ile yatırım yapmak isteyen yatırımcıyı Terme'ye çekmek mümkün olacaktır.
SORUN 2: Terme halkının başlıca geçim kaynağı olan fındık ürünündeki verim ve kalite düşüklüğü doğrudan ilçe ticaretini ve istihdamını etkileyen bir faktördür. Fındık bahçelerinin ekonomik ömrünü tamamlamış yaşlı ağaçlardan oluşması ve üreticimizin iyi tarım uygulamalarını bilmemesi bunun en önemli sebepleridir.
ÇÖZÜM 2: Bize göre daha genç bahçelere sahip Batı Karadeniz Bölgesinde dekar başı verim 150 kg'ın üzerinde iken, Doğu Karadeniz Bölgesinde dekar başı verim 80 kg civarındadır. Terme ilçesindeki ekonomik ömrünü tamamlamış yaşlı ağaçların sökülerek yerine yeni fidelerin dikilmesi ile bahçeler gençleştirilmelidir. Üreticinin ise yeni dikimden ilk mahsulü alana kadarki süreçte devlet tarafından desteklenmesi gerekir. İyi tarım yapılan bahçelerdeki verimi dekar başına 200-250 kg civarına çıkarmamız mümkündür. Bu sebeple fındık üreticisine verimi ve kaliteyi artırmaya yönelik iyi tarım uygulamaları eğitimi verilmelidir.
SORUN 3: Terme ilçesi olarak tarımsal sulama suyu konusunda büyük sıkıntılarımız var. İlçemizde 20.000 hektar alan tarım arazisi Kumköy Regülatöründen gelecek olan suyu bekliyor. Ülkemizin en verimli ovalarından birine sahip Terme ovasında sulama sorunu nedeniyle alternatif tarım ürünleri yetiştirilemiyor.
ÇÖZÜM 3: Terme Ticaret Borsası olarak DSİ 7. Bölge Müdürlüğü ile yapmış olduğumuz yazışmalar neticesinde 15.400 dekar tarım arazisinin Salıpazarı Barajından sulanacağını, geriye kalan 20.000 hektarlık tarım arazisinin ise sulamadan önce taşkın ve drenaj işine ağırlık verildiğini, yöre halkından sulama konusunda talep gelmediğini ve arazinin büyük kısmında fındık tarımı yapılmasından ötürü sulama konusunun henüz öngörülemediğini öğrendik. Tarımsal sulama yapılmayınca yöremizde daha verimli tarım yapılması da mümkün değildir. Üreticimiz tek tip ürün (fındık) yetiştirmeye mecbur kalmaktadır. Bu sebeple Kumköy Regülatöründen sulanması planlanan 20.000 hektar tarım arazisinin sulanması işinin kesinlikle öncelikli yatırımlar arasına alınması gerekmektedir.
SORUN 4: Terme'de mevcut Fındık Sanayicilerimizin yüksek bilançolarından dolayı KOBİ dışına çıkarılması nedeniyle Kırsal Kalkınma yatırımı destek projelerinden yararlanamaması.
ÇÖZÜM 4: Fındık ürününün emtia değerinin yüksek olması nedeniyle fındık sanayicilerimizin yılsonu bilançoları da yüksek çıkmaktadır. Düşük kar oranlarında çalışmalarına rağmen yüksek bilançoları nedeni ile KOBİ sınıfından çıkarılıyorlar. Kırsal Kalkınma projelerinde ise başvuru sahibi şirketlerin KOBİ sınıfında olması istenmektedir. Yıllık 40 Milyon liranın üzerinde bilançoya sahip olan şirketler doğrudan KOBİ dışına çıkarılmakta ve Kırsal Kalkınma Projelerinden yararlanamamaktadırlar. Bu sorunun önüne geçilmesi açısından fındık gibi emtia değeri yüksek ürün ticareti ile uğraşan küçük ve orta ölçekli sanayicimize bir ayrıcalık tanınması ve Kırsal Kalkınma desteklerinden faydalanabilmeleri hususunda çalışmalar yapılması gerekmektedir.
SORUN 5: Terme'de kurulması planlanan Kömürlü Termik Enerji Santrali ilçenin tarım, hayvancılık, insan sağlığı ve turizm potansiyelini tehdit eden önemli bir unsurdur. Termik Santral Projesinin hayata geçmesi ilçemizi karanlık bir geleceğe sürükleyecektir.
ÇÖZÜM 5: Termik Santrallerin bulunduğu bölgede oluşturduğu zararlar herkes tarafından bilinmekle birlikte başta insan sağlığı olmak üzere birçok olumsuzluğu da beraberinde getirmektedir. Son derece verimli ova toprağına sahip Terme'de başlıca geçim kaynağı tarım olmasından ötürü, termik santralin kurulması akabinde baş gösterecek hava kirliliği, asit yağmurları ve santralin oluşturduğu atıklar ilçe ekonomisine doğrudan etki edecektir. Göçler artacak, tarım arazileri verimsizleşecek ve kanser dahil birçok hastalık artacaktır. Bu nedenle kömürlü termik santral kesinlikle Terme'ye kurulmamalıdır. Terme halkı olarak enerji üretimini kesinlikle destekliyoruz ancak bunun fosil yakıtlardan değil de yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş ve rüzgar enerjisinden elde edilmesi taraftarıyız. Bu sebeple Terme'de güneş ve rüzgar enerjisi ile elektrik üretilmesi konusunda destek verilmesi gereklidir.