Bugün, 26 Nisan 2025 Cumartesi

Zeki ORDU


ESKİ AY İSİMLERİ

ESKİ AY İSİMLERİ


Takvimler hayatımıza yaygın olarak girmeden önce ayların isimlerini vatandaş kendisi vermişti. Bu isimlendirme tam olarak nasıl olmuş bilmiyorum ama küçüklüğümde ninelerimiz bugünkü isimleri kullanmıyordu.

Hicri Kameri, Hicri Şemsi, Rumi ve Miladi takvimler yer yer bazı ülkelerde kullanılmıştır. Günümüzde “Miladi takvim” kullanılmaktadır.

Eskilerin “Kocakarı ayları” dedikleri aylar, Rumi takvime göre düzenlenmişti. Ancak vatandaşlar ayların isimlerini bilmedikleri için kendi bölgelerinde bazı ayları kendi kabullerine göre isimlendirmişlerdi.

Rumi ayların Miladi aylardan farkı sadece yıl değil, ayları farklı zamanda başlamasıdır. Miladi takvim Rumi takvimden 13 daha ileridedir. Mesela Miladi takvime göre 14 Mayıs, Rumi takvime göre yani eski takvime göre 1 Mayısa tekabül ediyordu. Böylece iki ay arasındaki hesaplama kolay yapılıyordu.

Rumi takvim de 365 gün 6 saat sürüyor, yine dört yılda bir ikinci ay 29 gün çekiyordu. İkinci ay diyorum isimleri farlı olduğundan öyle yazdım.

Şimdikilerin “Kocakarı takvimi” dedikleri aylar şunlardı:

1- Zemheri

2-Gücük

3- Mart

4- Aprul

5- Mayıs

6- Kiraz

7- Orak

8- Ağustos

9- Istavurt

10- Darı

11- Kasım

12- Karakış

 

Bu isimlendirme Ordu’nun Perşembe ilçesine göredir. Muhtemel diğer yerlerde farklı isimler verilmiş olabilir.

Ben bu takvime göre “Aprul ayının” 24’ünde doğmuşum. Bugünkü takvime göre 7 Mayısa tekabül etmektedir. Yani aralarında 13 gün fark vardır ve Miladi takvime göre ay daha önce girer.

Bu satırların kaleme alındığı tarih Miladi olarak 3 Mart 2022 iken, Rumi takvime göre 21 Mart 1438’dir. Yani Rumi takvime göre mart ayı daha çıkmamıştır.

Muhtemel Terme’de de bu ayların isimleri vardır. Burada doğru o veya bu şeklinde tartışmamak lazım.