Bugün, 28 Eylül 2024 Cumartesi

Zeki ORDU


KEM ÂLÂT İLE KEMÂLÂT OLMAZ

KEM ÂLÂT İLE KEMÂLÂT OLMAZ


 Dilimizden veya hayatımızdan çekilen bir söz daha. 
İnsanoğlu günlük hayatını idame ettirmek için; beslenme, barınma, giyinme, insani bazı ihtiyaçlarını gidermek için sahip olması gereken çok şey vardır.  Yoksa tek başına hayatta kalamaz.
Canlıların en temel özelliği beslenmedir. Besinleri bir şekilde ya doğrudan temin ederler, ya da kendileri imal ederler. Böylece ihtiyaç duydukları en temel maddeye ulaşmış olurlar.
Giyinme, barınma, güvende olma ve hayata dair ne varsa insanoğlunun vazgeçemediği şeyler arasındadır.
Hayatını devam ettirmek isteyen insan bunlara doğrudan sahip oldukları gibi bazılarını da kendileri imal ederler. İşte bu imalat sırasında yardım alet ve edevat kullanırlar. Bir demirci ustasının aletleri başka, taş ustasının aletleri başkadır. Bir tezi ile berber farklı şeylerden faydalanarak mesleklerini icra ederler.
Bir fırıncıyı düşünelim. İyi ekmek yapabilmesi için; ekmeğin mayalanma süresini, kullanacağı su ve tuz miktarını, ne kadar bir ısıda pişeceğini, hangi sürede yenilecek kıvama geleceğini iyi bilmelidir.  Peki sadece bunları bilmek yeter mi?
Yetmez elbet! Unun kalitesi, fırının ısıyı muhafaza özelliği, suyun mahiyeti yapılacak olan mamulün kalitesini artırır.  Yani hem kullanılan aletler, hem de usta istenilen özellikte olmalı. 
Kullanılan aletler ne kadar düzgün olursa, ortaya çıkan iş de o kadar düzgün olur. Eskiler onun için “Kem âlât ile kemâlât olmaz” demişler. Zaman içinde kaliteli aletler hayatımıza girince güzel şeyler elde edilmiş bu sefer de “Alet işler el övünür” sözünü hayatıma kazandırmışlar.
Bu işi ne aletsiz, ne ustasız olmaz derken bazı becerilerimiz teknoloji denilen yenilikler ile hayatımızdan çıkmıştır. Artık hamuru yoğuran da pişiren de makine olunca ne “Kem âlât ile kemâlât olmaz” sözüne, ne de “ Alet işler el övünür” sözüne ihtiyaç kalmıştır. Yani iki söz de hayatımızdan sessiz sedasız çekilmiştir.
Hülasa hayatımıza girmiş, uzun süre yer almış ve şartlar gereği çıkmış o kadar güzel söz tarihe havale olmuştur. Biz o sözlerin mevcudiyetini yazılı metinlerden öğreniyoruz. Çünkü “fabrika” denilen sihirli yapı bizi ne alete ne de ustaya ihtiyaç bırakmıştır. Her ne kadar ara sıra “İmalat hatası” kabilinden arıza verse de günümüz ihtiyaçları en çabuk yoldan karşılayan yeniliklerdendir.
Biz hayatımızdan çıksa bile hatıralarımızdan çıkmasın diye bu tabirleri hatırlatalım istedik. Belki teknolojik olarak değil ama sanat ve edebiyatta hala kullanılabilen cümlelerdendir. 
Bu hususta büyük şair Nâbî de buna benzer bir sözü mısralarında tarihe havale etmiştir. Ne demiş büyük şair: "Tahsil-i kemâlât kem âlât ile olmaz."
Geçmiş ustalarımızı saygı ve rahmetle anıyoruz.
Biz ise söylenenleri ancak bu kadar kaleme alabiliyoruz. Bu eğitimle bu kadar oluyor. 
Günümüzde sadece bozuk olan “alet” olsa keşke. Niyetlerin bozulması, aletlerin bozulmasında daha can sıkıcı, daha can yakıcı…
Niyetlerinizin güzel olması temennisi ile.